58
international
construction
Türkiye
Eylül
2013
İstanbul ve Ankara’da patlatmalı yıkım
TÜRKİYE’DEN HABERLER
Dayanımsız beton
Kartal’daki Tüm Emek-İş Sitesinin 4
blokunun yıkımı gerçekleştirildi. Ege
Nitro firması yöneticisi Mehmet Güler,
bu binaların çok eski yapılar olmadığını
ama buna rağmen beton kalitelerinin
düşüklüğünden dolayı yıkım kararı alındığını
belirtti. Binaların herbirinin 12-13 katlı
olduğunu da aktaran Güler, “Türkiye’de
daha önce Sarıgazi’deki on lojmanın yıkımı
patlatma ile yapıldı. Ancak oradaki binalar
dört-beş katlı idi ve binaların hepsi bir
tarafa yatırılarak yıkıldı. O projede de
patlayıcı malzemenin tedariği, yerleştirilmesi
ve patlatılması Ege Nitro tarafından
yapıymıştı. Ancak dizaynı yabancı bir firma
gerçekleştirmişti” dedi.
Güler’in verdiği bilgilere göre Kartal’daki
yıkımda binaların yüksek katlı olmasından
dolayı yana yatırma değil göçme sistemi
uygulandı. Patlatma dizaynı ve tasarımı
İstanbul Üniversitesi Maden Mühendisliği
Bölümü tarafından yapıldı, patlayıcıların
yerleştirilmesi ve patlatılması ise yine Ege
Nitro tarafından gerçekleştirildi. Kartal’da
toplam 500 kilogram patlayıcı madde
kullanıldı. Kullanılan malzemeler 32 mm
çapında delikte en yüksek güçle patlayan ve
Dyno Nobel tarafından Türkiye’de üretilen
Nobelex patlayıcı malzemelerdi. Yine
kullanılan gecikmeli kapsüller ise
Noneldet idi.
Dizayn yapılırken bir kilogram patlayıcının
ne kadar sürede hangi malzemede etkili
olacağını hesaplandı. Yıkıma eses ana
taşıyıcı sistemlerin yapısına göre kullanılacak
patlayıcı maddenin cinsi Ege Nitro ve
İstanbul Üniversitesi ekibi ile birlikte
belirlendi. Bu süreçte Türkiye’de var olan
envanter de göz önünde tutuldu.
Kapsüle duyarlı nitrogliserin bazlı patlayıcı
madde seçildi, ateşleme sistemi ise
milisaniyelik gecikmeli elektiksiz ateşleme
sistemi. Dolayısıyla her bir taşıyıcı birim
farklı zamanlarda patlayacak şekilde
tasarlandı.
Risk unsurlarına göre tasarım
Yıkım şeklini belirlerken risk unsurları
gözetilerek bazı binaları kısmi olarak
yatırmak bazılarını olduğu yere çöktürme,
bazılarını çapraz şekilde çöktürme tasarımları
oldu. Kartal’da yıkılan dört bina için de farklı
tasarımlar yapıldı.
Ankara’da da aynı şekilde planlamalar yapıldı;
iki tane bina kısmi olarak yana yatarken
iki tanesi olduğu yere çöktü. İstanbul
Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden
Mühendisliği Bölümü’den Doç Dr Ümit
Özer, tasarımla ilgili süreçleri dergimize
anlattı. Özer, çevresel risklere karşı Ege Nitro
firmasının önlemler aldığını, patlayıcının
yerleştiği her bir elemanın etrafının
minimum 4 kat hasır telle çevrildiğini,
binanın hasır telden kurtularak etrafa
Yapılan tasarıma göre her kolona farklı miktarlarda patlayıcı yerleştirildi. Toplamda 500 kilogram
patlayıcı kullanıldı
