78
international
construction
Türkiye
Eylül
2013
Atıklara değer katan robot
türkİye’den Haberler
Ömer Hacıömeroğlu / Stratejik Ürün Tasarımcısı
Atıklara değer katan robot
D
ünya değişiyor. Büyük şehirler kendilerine
giderek daha fazla nüfus çekiyorlar, her gün
milyonlarca insan şehirlere geliyor ve şehirler
büyüyor. Megaşehir sakinlerinden kim sabahları
tozlu, paslı ve gürültülü bir inşaat yıkım sahasında
uyanmak ister? Megaşehirler içinde gelişmiş bir
altyapı için giderek artan ihtiyaç, yapı değişimleri
üzerine kurulu büyük bir sektörü harekete
geçiriyor. Yapı malzemeleri ve metodlarının
kompleks kombinasyonu, yapı-sökümünü ve atık
malzemenin geri dönüşümünü oldukça zor bir hale
getiriyor. Günümüzün metotları çok karmaşık,
zaman alıcı ve en sonunda ortaya çıkanların son
kullanım alanları ise oldukça sınırlı. Dahası bütün
bu metotlar, bir de devletin düzenlemeleri ve
kanunlarla sınırlandırılıyor. Bu kanunlar, şehirde
yürütülen yapı-söküm işleri içinde dinamik şehir
hayatını sürdürülebilir kılmak için. Güçlendirilmiş
beton, en bilinen ve kullanılan yapısal eleman
olmasıyla, betonun yapı-sökümü ve ortaya çıkan
ürünün daha doğru bir şekilde tekrar kullanımı
için nasıl daha akıllı bir yol bulabiliriz?
Metotlar
Nihayetinde insanlar için tasarım yaptığımızdan,
proje için inşaat
sektöründe çalışan çok çeşitli, farklı
kullanıcılar ve uzmanlarla konuştum.
Mimarlar, İnşaat Şantiye Mühendisleri,
Proje Liderleri, Geri dönüşüm
uzmanları, Makine mühendisleri en başta
söyleşi yaptıklarım oldu. Hem İsveç’te
hem de Rusya, Moskova’da çok sayıda
şantiyede gözlem ve söyleşi yaptım.
Çalışma ortamını ve ihtiyaçları
gözlemledikten sonra, veriyi
analiz ettim, bunların
üstüne yapmış olduğum
araştırmayı koydum
ve ardından konsept
oluşturma aşamasına
geçtim. Bu aşamada,
çözümlerine ulaşmak
amacıyla konsept oluşturarak
problem alanlarını
örtüştürmek için çizimler
ve şemalar yaptım.
Çizim ve fiziksel
tasarım modelleri
attığım bir sonraki
adımın, yani konsept
geliştirme adımının
büyük bir parçasıydı.
Keşfettiklerimi
ve fikirlerimi,
işbirliği yaptığım
Atlas Copco Tasarım
Rekabet Merkezi ile
paylaştım. Mühendislerden
ve Atlas Copco tasarım ekibinden aldığım geri
bildirimlerden sonra, konsept sonlandırma
aşamasına geldim.
Nihai tasarım
Nihai ürün akıllı otonom bir yapı söküm
robotu oldu. Bu robot ana teknoloji olarak
hidro yıkım kullanıyor. Kaba mekanik
gücü kullanmak ve hacimleri manuel olarak
pulverize etmek yerine, beton yüzeylerdeki
mikro çatlakları yüksek basınçlı su jetleriyle
patlatıyor. Bunu yaparak kelimenin
tam anlamıyla güçlendirilmiş
beton duvarı parçalıyor
ve karışık agregayı
kimyasallardan
ayrıştırıyor, bu
arada suyu
süzüp patlatma
sistemine tekrar
besliyor.
Temiz
agrega daha
sonra inşaat
sahasının
dışındaki ana ünite tarafından
vakumlanıyor, küçük parçalara
bölünüp endüstriyel büyük torbalara
dolduruluyor. Bu torbalar etiketlenip beton
pre-kast istasyonlara gönderilmek üzere hazır
hale getiriliyor. Süzme operasyonundan
elde edilen bulamaç da daha sonra ayrı
olarak vakumlanıyor ve muhafaza ediliyor.
Böylelikle, atık oluşturmak yerine yapı söküm
operasyonlarından değer üretmiş oluyoruz.
Herhangi bir yeri doldurmuyoruz ve yan
ürünün son kullanım imkanı artmış oluyor.
ERO: Ardındaki hikaye
ERO, İsveç’teki Umea Tasarım Enstitüsü’nde
İleri Ürün Tasarımı üzerine MFA (Güzel
Sanatlar konusunda Yüksek Lisans) yaparken
benim tez projemdi. Bu, beş aylık bir
projeydi ve sponsorluğu İsveç’den Atlas
Copco, Rock Drills, AB tarafından yapıldı.
Bana çeşitli araştırma alanlarında finans
sağladılar ve projenin konsepti, teknik
ve pazarlama yönleriyle ilgili yardımda
